Hỗ trợ 24/7

Hỗ trợ trực tuyến

Hotline: 0901141058
Zalo: 0901141058

Tin tức nổi bật

Video clip

Tranh chấp bất động sản

Tranh chấp đất thừa kế – Nguyên nhân, hướng xử lý và thủ tục khai nhận di sản đất đai (Cập nhật 2025)

Ngày đăng: 16-10-2025 09:02:01

Tranh chấp đất thừa kế – Nguyên nhân, hướng xử lý và thủ tục khai nhận di sản đất đai (Cập nhật 2025)

1. Khái niệm tranh chấp đất thừa kế là gì?

Tranh chấp đất thừa kế là mâu thuẫn giữa những người có quan hệ huyết thống, hôn nhân hoặc nuôi dưỡng, liên quan đến việc xác định quyền sử dụng đất, quyền sở hữu nhà ở và tài sản gắn liền với đất do người đã chết để lại.

Theo Điều 612 Bộ luật Dân sự 2015, di sản thừa kế bao gồm tài sản riêng của người chết và phần tài sản của họ trong khối tài sản chung với người khác — trong đó quyền sử dụng đất là một loại di sản đặc biệt vì gắn liền với quyền sở hữu nhà nước về đất đai.

 2. Nguyên nhân dẫn đến tranh chấp đất thừa kế

Tranh chấp đất thừa kế thường phát sinh do thiếu rõ ràng trong ý chí của người để lại di sản hoặc thiếu hiểu biết về quy định pháp luật.
Một số nguyên nhân phổ biến gồm:

a. Không có di chúc hoặc di chúc không hợp pháp

  • Người chết không để lại di chúc, hoặc di chúc không đáp ứng điều kiện hợp pháp theo Điều 630 Bộ luật Dân sự 2015 (viết tay không công chứng, không có người làm chứng, không rõ nội dung).

  • Các bên không thống nhất được về phần được hưởng theo thừa kế theo pháp luật.

b. Di chúc có nội dung mâu thuẫn, không rõ ràng

  • Ghi sai diện tích, vị trí thửa đất hoặc không nêu rõ người được nhận.

  • Di chúc bị nghi ngờ giả mạo hoặc bị ép buộc khi lập.

c. Tài sản chung – riêng chưa được phân định rõ

  • Đất thuộc tài sản chung vợ chồng, nhưng di chúc chỉ ghi tên một người.

  • Đất có nguồn gốc ông bà, cha mẹ để lại nhưng chưa sang tên cho thế hệ kế tiếp.

d. Đất chưa được cấp Giấy chứng nhận (sổ đỏ)

  • Khi người chết chưa có sổ đỏ, việc xác định quyền sử dụng đất trở nên phức tạp.

  • Phát sinh tranh chấp giữa người đang sử dụng đất và những người đồng thừa kế.

e. Hành vi chiếm đoạt hoặc tự ý định đoạt tài sản

  • Một người trong gia đình tự ý bán, thế chấp hoặc xây nhà trên đất chưa chia thừa kế.

  • Các bên khác phản đối và yêu cầu hủy giao dịch.

 3. Phân loại tranh chấp đất thừa kế

Căn cứ vào thực tế, có thể chia thành các nhóm tranh chấp chính sau:

  1. Tranh chấp về người thừa kế – ai có quyền được hưởng di sản.

  2. Tranh chấp về phần di sản – mỗi người được hưởng bao nhiêu.

  3. Tranh chấp về hình thức di chúc – di chúc có hợp pháp không.

  4. Tranh chấp về tài sản thừa kế là đất đai – đất có thuộc quyền người để lại không, hay là tài sản chung.

 4. Quy định pháp luật điều chỉnh tranh chấp đất thừa kế

Tranh chấp đất thừa kế được điều chỉnh bởi nhiều văn bản pháp luật, chủ yếu gồm:

  • Bộ luật Dân sự 2015 (Điều 609 – 663): quy định quyền thừa kế, hàng thừa kế, di chúc, phân chia di sản.

  • Luật Đất đai 2024: quy định điều kiện, thủ tục sang tên quyền sử dụng đất khi nhận thừa kế.

  • Nghị định 43/2014/NĐ-CP và Nghị định 101/2024/NĐ-CP: hướng dẫn chi tiết thủ tục đăng ký biến động khi nhận thừa kế đất.

  • Bộ luật Tố tụng Dân sự 2015: quy định trình tự khởi kiện và giải quyết tranh chấp tại Tòa án.

 5. Trình tự xử lý tranh chấp đất thừa kế

Bước 1. Thu thập hồ sơ và xác định nguồn gốc đất

Các bên cần chuẩn bị:

  • Giấy chứng tử của người để lại di sản.

  • Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất (nếu có).

  • Hộ khẩu, CMND/CCCD của những người thuộc hàng thừa kế.

  • Di chúc (nếu có).

  • Các tài liệu chứng minh quyền sử dụng đất (hợp đồng, biên lai thuế, giấy tờ mua bán, v.v.).

Nếu đất chưa có sổ đỏ, cần xác minh nguồn gốc đất (đất khai hoang, được cấp, được tặng cho…) tại UBND xã.

Bước 2. Hòa giải tại UBND cấp xã

Theo Điều 210 Luật Đất đai 2024, trước khi khởi kiện, các bên phải tiến hành hòa giải bắt buộc tại UBND xã nơi có đất.

UBND xã sẽ:

  • Xác minh nguồn gốc đất và các bên liên quan.

  • Tổ chức cuộc họp hòa giải có biên bản đầy đủ.

  • Gửi biên bản hòa giải thành hoặc không thành cho các bên.

Bước 3. Yêu cầu công chứng văn bản khai nhận hoặc thỏa thuận phân chia di sản

Nếu các bên đã thống nhất được phần được hưởng, họ có thể làm thủ tục khai nhận di sản tại Văn phòng công chứng.

Hồ sơ gồm:

  • Giấy tờ chứng minh quyền sử dụng đất.

  • Giấy tờ chứng minh quan hệ nhân thân.

  • Giấy chứng tử, di chúc (nếu có).

  • Văn bản xác nhận không có tranh chấp, khiếu nại.

Sau khi công chứng xong, người thừa kế nộp hồ sơ sang tên tại Văn phòng đăng ký đất đai.

Bước 4. Khởi kiện ra Tòa án nhân dân (nếu không thỏa thuận được)

Khi không thể hòa giải, người có quyền lợi bị ảnh hưởng có thể khởi kiện vụ án tranh chấp đất thừa kế tại Tòa án nhân dân nơi có đất.

Hồ sơ khởi kiện gồm:

  • Đơn khởi kiện (theo mẫu).

  • Các giấy tờ chứng minh quyền sử dụng đất và quan hệ thừa kế.

  • Biên bản hòa giải không thành tại UBND xã.

Tòa án sẽ tiến hành:

  • Thụ lý hồ sơ và thông báo nộp án phí tạm ứng.

  • Xác minh, thu thập chứng cứ, giám định di chúc (nếu có nghi ngờ).

  • Tổ chức hòa giải tại Tòa án.

  • Nếu không thành, sẽ đưa vụ án ra xét xử và phân chia quyền sử dụng đất theo quy định.

6. Thủ tục sang tên sổ đỏ khi nhận đất thừa kế

Khi đã có văn bản khai nhận di sản hoặc bản án, quyết định có hiệu lực, người nhận thừa kế nộp hồ sơ đăng ký biến động tại Văn phòng đăng ký đất đai gồm:

  1. Đơn đăng ký biến động (Mẫu 09/ĐK).

  2. Bản gốc Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất.

  3. Văn bản khai nhận hoặc phân chia di sản thừa kế (công chứng hoặc có hiệu lực pháp luật).

  4. Giấy tờ nhân thân của người nhận thừa kế.

  5. Biên lai nộp thuế, lệ phí trước bạ (nếu có).

Thời hạn giải quyết: 15 ngày làm việc kể từ ngày nhận đủ hồ sơ hợp lệ.

7. Vai trò của Luật sư trong tranh chấp đất thừa kế

Luật sư chuyên về đất đai sẽ giúp:

  • Tư vấn xác định di sản hợp pháp và quyền thừa kế của từng người.

  • Soạn thảo đơn khởi kiện, đơn yêu cầu công chứng, biên bản thỏa thuận.

  • Đại diện thương lượng, hòa giải và làm việc với cơ quan chức năng.

  • Tham gia bảo vệ quyền lợi hợp pháp tại Tòa án.

Với những vụ tranh chấp phức tạp (nhiều người thừa kế, đất chưa có sổ đỏ, di chúc bị nghi ngờ), việc có luật sư đồng hành là yếu tố quyết định giúp tiết kiệm thời gian và hạn chế rủi ro pháp lý.

8. Dịch vụ hỗ trợ giải quyết tranh chấp thừa kế đất đai – Phú Thành

Công ty Phú Thành có kinh nghiệm xử lý hàng trăm hồ sơ tranh chấp đất đai, đặc biệt là tranh chấp thừa kế, chuyển nhượng và hợp thức hóa nhà đất.

Chúng tôi cung cấp dịch vụ:

  • Tư vấn pháp lý, phân tích hồ sơ di sản thừa kế.

  • Hỗ trợ làm văn bản khai nhận di sản và sang tên sổ đỏ.

  • Đại diện hòa giải, thương lượng và khởi kiện tại Tòa án.

  • Giải quyết hồ sơ tồn đọng, đất chưa có sổ đỏ hoặc đất tranh chấp giữa nhiều thế hệ.

Cam kết:

  • Bảo mật tuyệt đối thông tin khách hàng.

  • Giải quyết nhanh, đúng quy định, chi phí minh bạch.

  • Bảo vệ tối đa quyền và lợi ích hợp pháp của thân chủ.

9. Kết luận

Tranh chấp đất thừa kế không chỉ là vấn đề pháp lý, mà còn là vấn đề tình cảm gia đình.
Vì vậy, điều quan trọng nhất là xử lý trên cơ sở tôn trọng pháp luật và gìn giữ tình thân.

Nếu bạn đang gặp khó khăn trong việc phân chia đất thừa kế, di chúc không rõ ràng, hoặc bị chiếm đoạt phần di sản, hãy liên hệ với Phú Thành để được tư vấn miễn phí và hướng dẫn cụ thể nhất.

Bài viết liên quan

0901141058
0901141058